
زغال فشرده، سوختی است که از دل خاکستر و ضایعات جان میگیرد و گرمای مطبوع را به خانهها و کسب و کارها هدیه میدهد. این ماده با فشردهسازی و حرارتدهی ضایعات مختلف به دست میآید و جایگزینی مناسب برای سوختهای فسیلی مانند زغالسنگ و چوب است.
تولید زغال فشرده مزایای قابل توجهی دارد. این فرآیند به بازیافت ضایعات کمک میکند و از سوزاندن آنها در فضای باز و انتشار آلایندهها جلوگیری میکند. زغال فشرده همچنین به طور کارآمدتر از زغالسنگ میسوزد و دود و خاکستر کمتری تولید میکند. در ادامه این مطلب، به بررسی مراحل تولید زغال فشرده، مزایای استفاده و کاربردهای متنوع این سوخت پاک میپردازیم.

زغال فشرده چیست؟
زغال فشرده، نوعی سوخت جایگزین است که از مواد اولیه مختلفی مانند ضایعات کشاورزی، خاکاره و زغالسنگ تولید میشود و دارای مزیتهای زیر است:
- راندمان احتراق بالا: زغال فشرده به طور کامل میسوزد و گرمای بیشتری نسبت به سایر سوختها مانند هیزم و زغال سنتی تولید میکند.
- تولید دود و آلاینده کمتر: این زغال در مقایسه با سایر سوختها، دود و گازهای گلخانهای کمتری منتشر کرده و به حفظ سلامتی انسان و محیطزیست کمک میکند.
- قیمت مناسب: همچنین به دلیل استفاده از مواد اولیه ارزانقیمت، از نظر اقتصادی مقرونبهصرفهتر از سوختهای فسیلی مانند گاز و گازوئیل است.
مراحل تولید زغال فشرده
تولید زغال فشرده شامل مراحلی است که از جمعآوری مواد اولیه تا بستهبندی نهایی محصول را شامل میشود. در این بخش به بررسی دقیقتر هر مرحله میپردازیم:
آمادهسازی مواد اولیه
- در ابتدا ضایعات کشاورزی مانند کاه، کلش، برگ درختان و همچنین خاکاره و زغالسنگ جمعآوری میشوند.
- مواد اولیه جمعآوری شده باید به قطعات کوچکتر خرد شوند تا برای مراحل بعدی آماده باشند.
- رطوبت مواد اولیه باید به حد مطلوب برسد. برای این منظور از دستگاههای خشککن مانند خشککنهای تونلی یا آفتاب استفاده میشود.
- ناخالصیهایی مانند سنگ و پلاستیک باید از مواد اولیه جدا شوند.
مخلوطکردن مواد
- مواد اولیه آماده شده باتوجهبه نسبتهای خاص با یکدیگر مخلوط میشوند که بر اساس نوع زغال فشرده و کاربرد نهایی آن تعیین میگردد.
- بهطورکلی، از ضایعات کشاورزی بهعنوان ماده اصلی و از خاکاره و زغالسنگ بهعنوان مواد افزودنی استفاده میشود. این افزودنیها میتوانند به افزایش کیفیت و استحکام زغال فشرده کمک کنند.
قالب دهی
- مخلوط آماده شده به داخل قالبهای مخصوص پرس زغال فشرده ریخته میشود.
- قالبها میتوانند اشکال مختلفی مانند بریکت، لانهزنبوری و استوانه داشته باشند.
- سپس با اعمال فشار بالا، مواد فشرده شده و به شکل نهایی در میآیند.
خشککردن
- بریکت های زغال فشرده برای افزایش استحکام و کیفیت، باید به طور کامل خشک شوند.
- این کار میتواند با استفاده از روشهای مختلفی مانند خشککنهای تونلی یا آفتاب انجام شود.
- میزان رطوبت نهایی زغال فشرده باید کمتر از 10 درصد باشد.
بستهبندی
- سپس زغال فشرده خشک شده بستهبندیشده و برای حملونقل آماده میشود.
بستهبندی مناسب علاوه بر محافظت از زغال، به برندسازی و بازاریابی محصول نیز کمک میکند.
- مواد رایج برای بستهبندی زغال فشرده عبارتاند از: کیسههای پلاستیکی. کیسههای کاغذی و کارتن
کاربردهای زغال فشرده
زغال فشرده به دلیل مزیتهایی که قبلا به آن اشاره کردیم دارای کاربردهای زیر است:
گرمایش منزل و محل کار
زغال فشرده به دلیل مزایای زیر منبع گرمای مطبوع و پاکی برای خانهها، ویلاها، گلخانهها و همچنین فضاهای باز مانند رستورانهای سنتی و آلاچیقها است:
- به دلیل چگالی بالا، گرمای بیشتری نسبت به سایر سوختها مانند هیزم و زغال سنتی تولید میکند و این گرما برای مدت طولانیتری در محیط باقی میماند.
- زغال فشرده در مقایسه با سایر سوختها، دود و گازهای گلخانهای کمتری منتشر میکند و به همین دلیل برای سلامتی انسان و محیطزیست مناسبتر است.
- به دلیل استفاده از مواد اولیه ارزانقیمت، از نظر اقتصادی مقرونبهصرفهتر از سوختهای فسیلی مانند گاز و گازوئیل است.
- زغال فشرده میتواند در انواع بخاریهای ذغالی، شومینهها و دستگاههای گرمایشی فضای باز به کار رود.
پختوپز
از زغال فشرده میتوان به دلیل موارد زیر برای پختوپز در منازل، رستورانها و کبابیها استفاده کرد:
- پختوپز با زغال فشرده به غذا طعم دودی و لذیذی میدهد که در پختوپز با سایر سوختها مانند گاز و برق قابل تجربه نیست.
- این زغال گرمای یکنواختی را به تمام قسمتهای غذا منتقل میکند و پختوپز را به طور کامل و یکنواخت انجام میدهد.
- پختوپز با آن حس و حال آشپزی سنتی را تداعی میکند و میتواند تجربهای لذتبخش برای افراد باشد.
- زغال فشرده میتواند در انواع کبابپزهای سنتی، باربیکیو و منقلها استفاده شود.
- مصارف صنعتی
- زغال فشرده در برخی از صنایع مانند کاشیسازی، سرامیکسازی و فولاد بهعنوان سوخت به دلایل زیر استفاده میشود:
- زغال فشرده به طور کامل میسوزد و گرمای زیادی تولید میکند که برای مصارف صنعتی مانند کورهها و دیگهای بخار بسیار مناسب است.
- این سوخت به دلیل استفاده از مواد اولیه ارزانقیمت، از نظر اقتصادی مقرونبهصرفهتر از سوختهای فسیلی مانند گاز و گازوئیل است.
- زغال فشرده در مقایسه با برخی از سوختهای فسیلی مانند مازوت، آلایندههای کمتری تولید میکند.
- تولید برق
- از زغال فشرده میتوان برای تولید برق در نیروگاههای کوچک نیز استفاده کرد. مزایای استفاده از زغال فشرده برای تولید برق شامل موارد زیر است:
- منبع انرژی تجدیدپذیر: زغال فشرده از مواد اولیه بازیافتی؛ مانند ضایعات کشاورزی تولید میشود و به همین دلیل بهعنوان یک منبع انرژی تجدیدپذیر محسوب میشود.
- کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی: استفاده از آن برای تولید برق میتواند به کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی مانند نفت و گاز کمک کند.
- ایجاد اشتغال: احداث نیروگاههای تولید برق با استفاده از این زغال میتواند برای افراد زیادی در مناطق مختلف شغل ایجاد کند.
- نتیجهگیری
- زغال فشرده سوختی پاک و کارآمد است که از دل خاکستر و ضایعات جان میگیرد و گرمای مطبوع و پاکی را به خانهها، کسبوکارها و صنایع هدیه میدهد. باتوجهبه مزایای متعدد و افزایش تقاضا برای سوختهای پاک و تجدیدپذیر، پیشبینی میشود که صنعت زغال فشرده در سالهای آینده رشد چشمگیری داشته باشد.